Миллати тоҷик аз қадимулайём барои такомул ва ғаномандии илму адабиёт, санъату ҳунар ва мусиқӣ дар маҷмуъ, ҷиҳати равнақи тамаддуни ҷаҳонӣ нақши муассир гузоштааст. Намунаи барҷастаи чунин навъи санъати сарояндагиву навозандагии суннатии ниёгони мо «Шашмақом» мебошад, ки ҳанўз аз даврони дури таърих ташаккул ёфта, ба унвони санъати нафиса шўҳрат доштааст. Мутрибу сарояндаи номӣ Паҳлабад, ки баъдтар дар сарчашмаҳо бо номи Борбад ҳам зикр шудааст, тавонист, ки дар замони Сосониён бо номи умумии «Хусравонӣ» сӣ лаҳну оҳангро барои сӣ рўзи як моҳ ба вуҷуд оварда, навъҳои мусиқиро аз рўйи мавзўъ дастабандӣ намояд. Минбаъд вобаста ба авзои сиёсиву фарҳангӣ ин суруду оҳангҳо тағйир ёфта бошанд ҳам, вале руҳу сиришти зебоипарастии тоҷиконро инъикос менамуданд.
Бо талошҳову раҳнамоиҳои фарзандони хирадманди миллат, Қаҳрамонони Тоҷикистон, алломагон Садриддин Айниву Бобоҷон Ғафуров ва як зумра устодони санъат суруду оҳангҳои «Шашмақом» ба нота гирифта шуданд.
